کد مطلب:43080 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:19

گنجینه پرسمان » حديث شناسي

تفسير فراز 30 خطبه 83 كه در آن امام علي ميگويد: خدا براي شما حجتهاي كامل فرستاده است، چيست؟

«وَأَنْذَرَكُمْ بِاٌلْحُجَجِ اٌلْبَوالِغِ» [و تقوي بورزيد براي آن خداوندي كه شما را با حجّتهاي كامل به نتائج كارهايتان اطّلاع داده است].
آيات فراواني در قرآن وجود دارد كه با كمال صراحت اين حقيقت را گوشزد ميكند كه: «انسان بحال خود رها نشده است».
«أَيَحْسَبُ اٌلْأَنْسانُ أَنْ يُتْرَكَ سُديً» قيامت/36 [آيا انسان گمان ميكند كه بيهدف و بيغرض و غايت رها شده است].
مقصود از هدايت كننده و حجّت و راهنما يك هويّت مخصوص با منصب خاصّ با علامات و مختصّات معيّن، مانند رسولان و پيامبران رسمي نيست بلكه انسان در هر حالي كه باشد، اگر بخواهد دربارة حيات خود آن سئوال عميق را كه ميگويد: « از كجا آمدهاي؟ و بكجا ميروي؟ و براي چه آمده بودي؟» پاسخ صحيح پيدا كند و مطابق همان پاسخ حيات خود را تفسير و توجيه نمايد، قطعاً راهنمائي براي خود پيدا خواهد كرد، زيرا اگر ما درست دقّت كنيم خواهيم ديد: كسي كه اينقدر آگاهي و شعور پيدا كرده است كه سئوال فوق را متوجّه خويشتن بنمايد، اگر از طواف به دور خود دست بردارد و شروع به راه رفتن نمايد، قطعاً اين حقيقت را دريافت خواهد كرد كه زندگي وي در همين خور و خواب و خشم و شهوت خلاصه نميشود، زيرا بديهي است كه براي طرح سئوال فوق بايستي مغز آدمي بآن اندازه رشد پيدا كند كه بتواند از غلطيدن اجباري در پديدههاي زندگي طبيعي پست خود را رها ساخته و مفهوم كلّي حيات خويش را براي خود مطرح نمايد و آن را مورد شناخت و محاسبه قرار بدهد. بنابراين، اوّلين هدايت كننده و حجّت و راهنماي انساني به حيات قابل تفسير و توجيه (حيات مستند به بيّنه) عامل بسيار ارزندة مغزي يا رواني است كه به انسان فرمان «ايست» ميدهد و ميگويد: هشدار، كه از كجا آمدهاي؟ بكجا ميروي؟ و براي چه آمدهاي؟ اگر عامل مزبور در درون آدمي خنثي شود و هشدار مزبور را ندهد، بدون ترديد هيچ دليل و راهنما و حجّت و هدايت كنندهاي توانائي بيدار كردن چنان موجودي را نخواهد داشت. اين عامل نخستين در همة انسانهائي كه از عقل سليم برخوردارند وجود دارد و ناديده گرفتن آن مساوي طرد خويشتن است. از طرف ديگر پيامبران و اوصياء آنان و حكماي راستين و اولياءالله و حتّي خردمندان همه جانبه نگر، به كمك عقل و وجدان و دل شتافته و دريافتهاي كلّي آنها را باز ميكنند و روشن ميسازند و مسير «حيات معقول» را با تمام جزئيّاتش پيش پاي آدمي ميگسترانند. اينست معناي «وَلِلّهِ اٌلْحُجَّةُ اٌلْبالِغَهُ» الانعام/149.

---

ترجمه و تفسير نهج‎البلاغه ج 13
آية الله محمدتقي جعفري